Ο «ἑλληνικότερος», ανδρείος, πράος, συνετός και με υψηλό φρόνημα (κατά Πλούταρχο) Σπάρτακος, ανήκε στην φυλή των «Μαιδῶν Θρακῶν» η οποία κατοικούσε στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα.
« …ὧν πρῶτος ἦν Σπάρτακος, ἀνὴρ Θρᾷξ τοῦ Μαιδικοῦ γένους, οὐ μόνον φρόνημα μέγα καὶ ῥώμην ἔχων, ἀλλὰ καὶ συνέσει καὶ πρᾳότητι τῆς τύχης ἀμείνων καὶ τοῦ γένους ἑλληνικώτερος.» Πλούταρχος, Βίοι παράλληλοι, Μάρκος Κράσσος 8.3.
Η επανάσταση των σκλάβων-μονομάχων, στην οποία ηγήθηκε ο Σπάρτακος, εναντίον τής Ρωμαϊκής κυριαρχίας, αποτέλεσε ένα ισχυρό όσο και απρόβλεπτο πλήγμα για το γόητρο τής Ρώμης.
Ο Βολταίρος το 1769, περιγράφει σε γράμμα του, τον πόλεμο των σκλάβων στον οποίον ηγήθηκε ο Σπάρτακος ως τον μοναδικό δίκαιον πόλεμον στην ιστορία:
«…indeed the only just war in history…»
Voltaire, Greece and Rome, Reception Studies, by Lorna Hardwick, Oxford University Press 2003, page 40.
Σύγχρονοι μελετητές υποστηρίζουν ότι, μετά την εξέγερση τού Σπαρτάκου, υπήρξε μία σταδιακή βελτίωση της θέσεως των δούλων.
Σπάρτακος, λεπτομέρεια αγάλματος του 1830, του Denis Foyatier (1793-1863). Βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου.
H μορφή του Σπαρτάκου πέρασε στον θρύλο και ενέπνευσε πολλά κινήματα, οργανώσεις και καλλιτέχνες κατά τους νεότερους χρόνους. Ενδεικτικά αναφέρονται οι αριστεροί Σπαρτακιστές της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που δραστηριοποιήθηκαν έντονα κατά τη Γερμανική Επανάσταση του 1918.
Γενικά, ο Σπάρτακος έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης από αριστερού πολιτικού προσανατολισμού οργανώσεις, κόμματα, καθεστώτα, λόγιους κλπ.
Γνωστή επίσης είναι η επική χολλιγουντιανή ταινία Σπάρτακος (1960) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ με τον Κερκ Ντάγκλας στην παραγωγή και τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ταινία αποτελεί μεταφορά στην μεγάλη οθόνη του ομώνυμου ιστορικού μυθιστορήματος του Αμερικανού συγγραφέα Χάουαρντ Φαστ.
